تاریخچه هوش مصنوعی؛ پدر هوش مصنوعی کیست؟

جان مک کارتی دانشمند آمریکایی، مخترع زبان برنامه نویسی لیسپ و پدر هوش مصنوعی است. وی در سال ۱۹۷۱ موفق به دریافت جایزه تورینگ شد و نام او به عنوان پیشتاز هوش مصنوعی در تاریخ ثبت شد. اما چه تاریخچه ای پشت این علم پیچیده پنهان شده است؟ سازنده هوش مصنوعی کیست و چه کسی هوش مصنوعی را اختراع کرد؟ در ادامه پاسخ این سوالات را دریافت خواهید کرد.

هوش مصنوعی در سیر تاریخ (از سال ۱۹۵۵ تا ۲۰۲۰)

هوش مصنوعی در سال ۱۹۵۰

فیلسوف های باستانی به ماشینی شدن انسان و مصنوعی شدن رفتارهای هوشمندانه انسانی معتقد بوده و بر این باور بودند که روزی این موضوع به واقعیت خواهد پیوست. به عبارتی دیگر انسان همواره در طول تاریخ به دنبال خلق موجودی هوشمند بوده تا بتواند وظایف انسان را حتی دقیق تر از خود او انجام دهد.

اولین کامپیوتر قابل برنامه ریزی

توجهات اولیه به مبحث هوش مصنوعی به فیلسوف ها، ریاضیدانان و فیزیکدانانی برمیگردد که نماد را بصورت مکانیکی دستخوش تغییراتی کردند که نتیجه این کار اختراع اولین کامپیوتر دیجیتالی قابل برنامه ریزی به نام آتاناسوف بری (ABC) بود. این اختراع بزرگ الهام بخش بسیاری از دانشمندان برای توسعه علم مغز الکترونیک یا همان هوش مصنوعی شد.

ورود رشته هوش مصنوعی به دانشگاه

پس از گذشت حدودا یک دهه نمادها و اطلاعات این رشته توسعه پیدا کرد و تا حدی به اطلاعات کنونی ما نزدیک شد. آلن تورینگ یکی از ریاضیدانانی بود که به منظور توسعه این رشته از علم کامپیوتر و فناوری آزمایشی طراحی کرد. در این آزمایش توانایی ماشین برای تکثیر اعمال انسانی به اندازه ای که در مقایسه با اعمال انسان تفاوت چندانی نداشته باشد، اندازه گیری کرد. کمی بعد رشته هوش مصنوعی در دانشگاه دارتمورث در اواسط دهه ۱۹۵۰ تاسیس شد. جان مک کارتی، اولین فردی بود که در کنفرانس مربوط به تاسیس این رشته تخصصی در دانشگاه دارتمورث، عبارت هوش مصنوعی را استفاده کرد.

در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ چه گذشت؟

از دهه ۱۹۵۰ به بعد بسیاری از دانشمندان ریاضی، فیزیک و منطق به توسعه این علم پرداختند و به اطلاعاتی که تا به امروز در اختیار بشریت قرار گرفته، افزودند‌. با گذشت هر دهه شاهد پیشرفت بیشتری در این زمینه بودیم و هربار این شاخه پیچیده از علوم کامپیوتر فانتزی های غیر ممکنی را به سمت واقعیت های دست یافتنی سوق می داد.

خلاقیت و نوآوری در زمینه هوش مصنوعی در دهه ۱۹۶۰ مسیر صعودی خوبی را در پیش گرفت. ساخت ربات ها، زبان جدید و حتی چهره های جدیدی که توسط این فناوری پدید آمده اند، از دستاورد های هوش مصنوعی در این دهه بوده است. اونیمیت یکی از ربات های صنعتی مربوط به این دهه است که در خط تولید جنرال موتورز نیوجرسی وظیفه حمل قالب های ریخته گری و جوشکاری بدنه اتومبیل را با عهده داشت. این کارها عمدتا برای انسان خطر آفرین بودند و با روی کار آمدن این ربات، این خطر برای نیروی انسانی بعنوان تهدید تلقی نمیشد. استیودنت یک برنامه هوش مصنوعی است که توسط دنیل بارو ساخته شد. این برنامه توانایی حل مسائل جبری را دارد و به زبان لیسپ نوشته شده است. الیزابت یک برنامه هوش مصنوعی دیگر بود که در همین دهه توسط جوزف ویزنبام دانشمند رشته‌ کامپیوتر، ساخته شد. این برنامه به گونه ای طراحی شده بود که می توانست به زبان انگلیسی با انسان ها تعامل داشته باشد.

دهه ۱۹۷۰ هم دوره طلایی ای برای هوش مصنوعی به شمار می رود‌. اولین ربات انسان نما با همان WABOT-1 در همین دهه و توسط دانشمندان ژاپنی طراحی شد. این ربات از قابلیت حرکت، گفتگو و دیدن برخوردار بود. دومین WABOT در سال ۱۹۸۰ در دانشگاه وسدا ژاپن طراحی شد که علاوه بر قابلیت های قبلی، توانایی خواندن نت موسیقی و نواختن ساز را دارا بود.

جذاب ترین دستاوردهای هوش مصنوعی در عصر کنونی

شرکت اپل موفق به ساخت رباتی شد که بعنوان یک دستیار در سیستم عامل ios عمل می کند. این ربات از زبان طبیعی برای مشاهده، توصیه و پاسخ به کاربران استفاده می کند. این ربات قابلیت اجرا فرمان های صوتی را دارد.

آمازون الکسا یک ربات دستیار است که توسط آمازون ساخته شد. این دستیار در اسپیکرهای هوشمند جا می گیرد.

یکی از معروف ترین دستاوردهای علم هوش مصنوعی تاکنون، رباتیک و هوش مصنوعی است که با ساخت رباتی به نام سوفیا در سال ۲۰۱۶ بود‌. این ربات توسط شرکت رباتیک هنسون ساخته شد. او بعنوان اولین شهروند رباتی جهان شناخته شد و مدارک شناسایی مجزایی به او تعلق گرفت. شباهت بسیار زیاد او در شکل ظاهر، دیدن، درک کردن و برقراری ارتباط با انسان، بسیاری از مردم را شگفت زده کرد.

وسایل نقلیه خودکار از دیگر دستاوردهای کاربردی هوش مصنوعی در سالهای اخیر بوده اند. شرکت خودروسازی تسلا یکی از چند شرکتی بود که در ساخت چنین خودروهایی، به گسترش هوش مصنوعی کمک کرد.

آیا هوش مصنوعی میتواند خطرناک باشد؟

با توجه به تاریخچه هوش مصنوعی می توان گفت که این علم در طول تاریخ کمک های شایانی به بشریت کرده است. با این حال برخی کارشناسان معتقدند که توسعه بدون کنترل هوش مصنوعی می تواند خطرآفرین باشد تا جایی که ممکن است در نهایت موجب انقراض بشر شود. بسیاری از کارشناسان و دانشمندان معتقدند که‌ گسترش روزافزون و استفاده از هوش مصنوعی بدون اینکه کنترلی بر آن اعمال شود، می تواند در کنار خطر انقراض بشر توسط جنگ هسته ای و یا بیماری های واگیردار، از مهمترین عوامل انقراض به شمار رود. سم آلتمن مدیر اجرایی OpenAl و سازنده ChatGPT نیز حمایت خود را از این موضوع اعلام کرده است.

همچنین جفری هینتون یا به اصطلاح پدرخوانده هوش مصنوعی نیز موافقت خود را درباره این مسئله نشان داد و بر این باور است که در کنار اهمیت بالای گسترش این علم در سطح جهانی، باید به کنترل و برنامه ریزی درست دراین باره توجه ویژه ای داشت. با اینحال بسیاری از دانشمندان و کارشناسان بر این‌ باورند که این ترس ها از خطرآفرین بودن علم هوش مصنوعی بی مورد است و بهتر است فواید و مضرات آن را در کنار یکدیگر در نظر بگیریم. افرادی همچون بیل گیتس بر این باورند که باید از هوش مصنوعی در زمینه های دیگری مانند بهداشت و آموزش هم استفاده کنیم.

آینده هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی می‌تواند انسان را از انجام کارهای مختلف بازدارد و در بسیاری از فعالیت‌های روزانه خدماتی را به انسان ارائه دهد. بسیاری از مشاغل در در آینده هوش مصنوعی متحول خواهند شد. برخی مشاغل از بین می روند، برخی نیز با هوش مصنوعی تلفیق می شوند. در مقابل برخی مشاغل جدید نیز به وجود می آیند. هوش مصنوعی به مشاغل مختلفی از جمله بازاریاب، حسابداری، پزشکی، پلیس، وکیل و… وارد می شود و ساز و کار آنها را هوشمند می کند. هوش مصنوعی بخشی از زندگی مردم می شود و فرهنگ، سیاست و اقتصاد جوامع را متحول می کند. مفاهیم هوش مصنوعی حسابداری و هوش مصنوعی در بازاریابی را می توانید در آینده ای نزدیک را درک کنید.

در آینده هوش مصنوعی دستگاه یا ماشین هایی را می بینیم که از فناوری سوپر هوش مصنوعی بهرمند هستند و امور خارق العاده ای را انجام می دهند. این نمونه دستگاه‌ها هنوز در دست طراحی قرار نگرفته‌اند و پیش‌بینی می‌شود که در ۵ الی ۱۰ سال آینده، نمونه‌هایی از آن‌ها ساخته شوند. بسیاری از افراد بر این باورند که نتیجه طراحی ماشین‌های خودمختار میتواند خطری جدی برای جامعه بشریت باشد، در حالیکه اینطور نیست. تمامی علوم علاوه بر مزیت هایی که دارند می توانند خطراتی را برای انسان ها به بار آورد و بسته به نوع استفاده انسانها می تواند اثرات مثبت یا منفی داشته باشد.

به نقل از دنیای اقتصاد:

استعفای جفری هینتون که پژوهش‌های فراوانش در توسعه هوش مصنوعی، لقب پدرخوانده این حوزه را برای وی به ارمغان آورده بود، شوک تازه‌ای به دنیای فناوری وارد کرده است. خصوصا آنکه وی پس از اعلام رسمی این خبر در سخنانی، از پیشرفت‌های ایجاد شده در این حوزه ابراز پشیمانی کرده و حالا قصد دارد با جدا شدن از گوگل، آزادانه به شفاف‌سازی درباره ابعاد مختلف آسیب‌های آتی این فناوری بپردازد. هینتون که از سال ۲۰۱۲ به همراه دو تن از دانشجویان خود در دانشگاه تورنتو روی پروژه‌های مختلف هوش مصنوعی کار می‌کند، آینده ورود این فناوری به زندگی بشر را ترسناک توصیف کرده و نسبت به عواقب فراگیری چت‌بات‌ها، از جمله تولید سیلی از اطلاعات ناقص یا غلط، مختل کردن بازار کار و ایجاد بحران‌های وجودی ناشی از خلق موجوداتی دیجیتال و هوشمند، هشدار داده است.

و در پایان …

تاریخچه هوش مصنوعی از سال ۱۹۵۰ آغاز شده و طی دهه های مختلف دستخوش تحولات فراوانی شده است. دستاوردهای ارزشمند هوش مصنوعی در آینده ای نزدیک در انتظار جامعه بشریت است. اگر علاقمندید با اتفاقات پیش رو در حوزه هوش مصنوعی آشنا شوید پیشنهاد می کنیم مقاله آینده هوش مصنوعی را مطالعه کنید. امروزه هوش مصنوعی سخنگو و هوش مصنوعی خودرو از جذابیت های فناوری های نوین به شمار می روند.

سوالات متداول

تاریخچه هوش مصنوعی چیست؟

بذر هوش مصنوعی مدرن توسط فیلسوفانی کاشته شد که تلاش کردند فرآیند تفکر انسان را به عنوان دستکاری مکانیکی نمادها توصیف کنند. این کار با اختراع رایانه دیجیتال قابل برنامه ریزی در دهه ۱۹۴۰ به اوج خود رسید، ماشینی که بر اساس جوهر انتزاعی استدلال ریاضی است.

مادر هوش مصنوعی کیست؟

هوش مصنوعی بر پایه علم ریاضیات می باشد. از این رو آدا لاولیس، اولین برنامه نویس کامپیوتر و ریاضیدان انگلیسی را به عنوان مادر هوش مصنوعی در جهان می شناسند.

۳ پدر هوش مصنوعی چه کسانی هستند؟

سه دانشمند علوم کامپیوتر به نامهای یوشوا بنجیو، جفری هینتون و یان لیکان، در سال ۲۰۱۹ با برنده شدن جایزه معتبر تورینگ، به عنوان پدران هوش مصنوعی معرفی شده اند.