مسائل حقوقی استارتاپ ها شامل حقوق پیش از کار، حقوق استارتاپ های در حال رشد و حقوق استارتاپ های توسعه یافته است. مهمترین اقدامات حقوقی پیش از شروع کار شامل توافق نامه محرمانگی، قراردادهای واگذاری سهام، اساسنامه شرکت، قراردادهای هم بنیان گذار است.
اهمیت حقوق استارتاپ‌ها
استارتاپ‌ها نیز نوعی کسب‌وکار به شمار می‌روند. ازاین‌رو، توجه‌کردن به حقوق و قوانین مربوط به آن‌ها می‌تواند مانع از بروز مشکل برای کسب‌وکار شود. گاهی اوقات نادیده‌گرفتن این حقوق و قوانین می‌تواند منجر به ایجاد مشکل برای مالکیت استارتاپ شما شود. همچنین، شفاف‌سازی جنبه‌های مختلف حقوقی استارتاپ نیز می‌تواند سبب پیشرفت کسب‌وکار شما در بازار شود. بررسی و درنظرگرفتن حقوق استارتاپ‌ها می‌تواند توسط یک مشاور حقوقی استارتاپ صورت بگیرد. مشاور حقوقی می‌تواند در تمامی مراحل ثبت و گرفتن مجوزهای مختلف به شما کمک کند.
مسائل حقوقی مربوط به استارتاپ‌ها
حقوق پیش از شروع کار
حقوق پیش از شروع کار اولین مورد در این دسته‌بندی است. زمانی که استارتاپ شما هنوز در مرحله ایده‌پردازی است، می‌بایست به حقوق استارتاپ‌ها از شروع کار توجه کنید. اول از همه دقت داشته باشید که کسب درآمد از برخی اجناس، کالاها و ایده‌ها جرم تلقی می‌شود؛ بنابراین سعی کنید از این نوع ایده‌پردازی‌ها دوری کنید. سپس می‌بایست ایده و کسب‌وکار خود را به‌عنوان یک شرکت ثبت رسمی کنید. در غیر این صورت در آینده دچار مشکل خواهید شد. برای این کار می‌بایست در ابتدا برای دریافت مجوزهای رسانه‌های دیجیتال و همچنین نظام صنفی رایانه‌ای اقدام کنید. در کنار مجوزهای ذکر شده، حتماً برای دریافت اخذ نماد الکترونیکی نیز اقدام کنید. در نهایت با عضویت در اتحادیه یا انجمن کسب‌وکارهای اینترنتی این بخش به پایان می‌رسد. در آخر در نظر داشته باشید که استارتاپ شما نیز می‌بایست دارای یک اساسنامه نیز باشد. این اساسنامه، به شکل اساسنامه‌های شرکت‌ها نوشته شده و باید توسط تمامی اعضای استارتاپ امضا شده باشد. در ادامه لیستی از مهمترین اقدامات حقوقی برای شروع یک استارتاپ آمده است.
- توافق نامه محرمانگی یا عدم افشای اسرار تجاری (NDA)
- تنظیم قرارداد واگذاری سهام (SHA)
- تهیه اساسنامه مناسب و ثبت شرکت
- قرارداد هم بنیانگذاران (CFA)
حقوق استارتاپ‌های درحال رشد
پس از اینکه تمامی مراحل بخش قبلی را به‌خوبی انجام داده و استارتاپ شما ثبت شد، وارد بخش دوم می‌شویم. در این مرحله، استارتاپ شما به طور رسمی ثبت شده و شروع به کارکرده‌اید. نکات مربوط به این بخش نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. زیرا در مرحله اول باید حق و حقوق کارکنان خود را مشخص کنید. تمامی کارکنان می‌بایست دارای قرارداد شفافی بوده که در آن تمامی مفاد قرارداد می‌بایست به طور شفاف ذکر شده باشند.
اگر قصد تبلیغات برای کسب‌وکار خود را دارید، حتماً باید قبل از آن برند و لوگوی خود را به طور رسمی ثبت کرده باشید. برای این کار نیاز به مجوز کسب‌وکار است. همان‌طور که می‌دانید، تبلیغات یکی از مهمترین عوامل موفقیت یک شرکت و استارتاپ به شمار می‌رود. تبلیغات شما نیز می‌بایست بر اساس قوانین موجود صورت بگیرد. همچنین برای این کار می‌توانید از یک تیم تولید محتوا نیز کمک بگیرید. یکی دیگر از نکات بسیار مهم در رابطه با حقوق شرکت‌های درحال‌رشد، بحث اظهارنامه‌های مالیاتی است. به طور منظم اظهارنامه‌های مالیاتی خود را تحویل اداره‌ها و شرکت‌های مربوطه داده تا در آینده دچار مشکل نشوید.
حقوق استارتاپ‌های توسعه‌یافته
همان‌طور که می‌دانید اکثر استارتاپ‌ها با سرمایه اولیه اندک شروع به کار می‌کنند. پس از مدتی، قاعدتاً شرکت شما نیاز به جذب سرمایه خواهد داشت. این جذب سرمایه باید بر اساس قوانین وضع‌شده شرکت انجام شود. همچنین سهم شرکت، ذی‌نفعان و سرمایه‌گذار نیز باید به طور شفاف و دقیق مشخص شده باشد.
از طرفی، گاهی اوقات استارتاپ‌ها نیاز به فروش بخشی از سهام خود را دارند. این فروش سهام می‌بایست نیز به‌صورت شفاف صورت‌گرفته و در آن حق‌وحقوق تمامی سرمایه‌گذاران شرکت رعایت شوند. همچنین اگر شرکت شما قصد خرید سهام کسب‌وکار دیگری را دارد، باز هم باید بر اساس قوانین وضع‌شده شرکت انجام گیرد.
قرارداد استارتاپی از چه قسمتهایی تشکیل شده است؟
- موضوع قرارداد و میزان سرمایه آن
- تعهدات و بندهای قرارداد
- مدت زمان قرارداد
- شرایط فسخ قرارداد
انواع قراردادهای حقوقی استارتاپ
- قرارداد محرمانگی یا NDA
- قرارداد کوفاندر یا بنیانگذاران
- قرارداد سرمایه گذاری در استارتاپ
- قرارداد Sha یا توافق سهام داران
- قرارداد وستینگ
- قرارداد شتاب دهی یا شتاب دهنده
و در پایان…
در نهایت توجه داشته باشید که توجه به حقوق استارتاپ‌ها در تمامی مراحل مختلف می‌تواند به شرکت شما در مسیر موفقیت کمک کند. گاهی اوقات عدم توجه به ریزترین جزئیات در مشکلات حقوقی استارتاپ‌ها می‌تواند منجر به آسیب‌ها و ضرر و زیان‌های فراوانی شود. برای اطلاعات بیشتر کتاب «حقوق استارت‌آپ‌ها» نوشته خدایار سعیدوزیری و سحر سیدتفرشی‌ها را می‌توانید مطالعه بفرمایید.
