گردشگری فرهنگی چیست؟

گردشگری فرهنگی چیست؟ طبق تعریف سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل، گردشگری فرهنگی «حرکت افراد برای انگیزه‌های اساساً فرهنگی مانند تورهای مطالعاتی، هنرهای نمایشی و تورهای فرهنگی، سفر به جشنواره‌ها و سایر رویدادهای فرهنگی، بازدید از مکان‌ها و بناهای تاریخی، سفر برای مطالعه طبیعت، فولکلور یا هنر و زیارت.» در ادامه بیشتر با این مفهوم آشنا می‌شوید.

گردشگری فرهنگی

گردشگری فرهنگی زیرمجموعه ای از گردشگری است که به فرهنگ یک کشور یا منطقه مربوط می شود، به ویژه سبک زندگی مردم آن مناطق جغرافیایی، تاریخ آن مردم، هنر، معماری، مذهب و سایر عناصری که به شکل گیری شیوه زندگی آنها کمک کرده است. گردشگری فرهنگی شامل گردشگری در مناطق شهری، به ویژه شهرهای تاریخی یا بزرگ و امکانات فرهنگی آنها مانند موزه ها و تئاترها می شود. همچنین می تواند شامل گردشگری در مناطق روستایی باشد که سنت های جوامع فرهنگی بومی و ارزش ها و سبک زندگی آنها را به نمایش می گذارد. به طور کلی توافق بر این است که گردشگران فرهنگی به میزان قابل توجهی بیشتر از گردشگران استاندارد هزینه می‌کنند. این شکل از گردشگری نیز به طور کلی در سراسر جهان محبوب تر می شود و گزارش اخیر OECD بر نقشی که گردشگری فرهنگی می تواند در توسعه منطقه ای در مناطق مختلف جهان ایفا کند، تاکید کرده است. گردشگری فرهنگی به عنوان «حرکت افراد به سمت جاذبه های فرهنگی به دور از محل زندگی عادی خود، با هدف جمع آوری اطلاعات و تجربیات جدید برای توجه نیازهای فرهنگی خود» تعریف شده است. این نیازهای فرهنگی می تواند شامل تثبیت هویت فرهنگی خود با مشاهده «دیگری» عجیب و غریب باشد.

گردشگران فرهنگی چه کسانی هستند؟

گردشگران فرهنگی هدف اصلی آنها فقط انگیزه فرهنگی و علاقه مند به تجربیات فرهنگی در سطح عمیقی هستند.

انواع گردشگری فرهنگی چیست؟

• گردشگری هنری
•  گردشگری میراث
• گردشگری خلاق
• گردشگری شهری
• گردشگری قومی یا بومی
• گردشگری روستایی
• گردشگری فرهنگی عامه پسند یا معاصر

گردشگری هنری: در گردشگری هنری انواع رویدادهای هنری ، جشنواره ها ، دیداری و نمایشی، دیدار از تئاترها و کنسرت‌ها ، نگارخانه‌ها و موزه‌ها از رقص، موسیقی و صنایع دستی و انواع هنرها را شامل می‌شود. مساله ای که باعث کم ارزش شدن این گردشگری می‌شود تجاری سازی محض هنر است.

گردشگری میراث: گردشگری میراثی با جاذبه هایی مانند شهرهای تاریخی و اماکن و سبک زندگی اشاره می‌کند.مشکل محافظت از این اماکن با توجه به تجمع  گردشگران پیش می آید. در این بین محافظت از داستان‌ها، زبان، موسیقی، رقص، سبک‌های هنری، باورهای مذهبی تلاش بیشتری را می طلبد.

گردشگری خلاق: مشارکت فعال‌تر گردشگران مانند موسیقی، نقاشی و رقص را شامل می‌شود. گردشگر وظیفه تعامل بین میزبان و مهمان را در این قسمت بیشتر به عهده دارد و در این بین با مردم مشارکت دارد.

گردشگری شهری: این مدل گردشگری به صورت فعالیت در شهرای بزرگ و کوچک است. محله های فرهنگی خلاق و جدید، مجموعه‌های بزرگ فراغتی و سرگرمی و رویدادهای عظیم از جاذبه های جدید شهرهاست. 

گردشگری قومی یا بومی: این نوع گردشگری تعامل بین گردشگران و مردم بومی با حضور در منازل آنها و از نزدیک با آداب رسوم آنها آشنا شدن است. پیاده روی های طولانی، شرکت در مراسم، رقص، صنعتگری  شامل موارد گردشگری قومی یا بومی می‌شود. در این نوع گردشگری به خاطر تعامل مستقیم گردشگران با بومیان محلی باید از  آسیب های ، اجتماعی و فرهنگی، زیست محیطی جلوگیری کرد.

گردشگری روستایی: چشم اندازهای طبیعی ، گردشگری غذا، زیست محیطی و کشاورزی جزو فعالیت های اصلی گردشگری روستایی است. فعالیت های فرهنگی و خلاقانه نیز در این قسمت انجام می‌شود.

گردشگری فرهنگی عامه پسند یا معاصر: این فعایتها در حاشیه گردشگری و عامه پسند مانند  ورزش، خرید، سینما و تماشای تلویزیون است. تجربه جدیدی از گردشگری را در این قسمت خواهید داشت.

هدف سفر های فرهنگی

۱ـ حضور در جشنهای سنتی و  بازدید از جاذبه ها و مقاصد قدیمی

۳ـ شرکت در فعالیتهای تفریحی محلی و تماشای مسابقات ورزشی سنتی

۲ـ سفر به قصد استفاده از نوشیدنی ها  و غذاهای محلی و منطقه ای

۴ـ بازدید از کارگاه ها شامل  مراکز صنعتی یا کارخانجات و مزارع

مزایای گردشگری فرهنگی

• احیای فرهنگ و هنر
• رشد اقتصادی
• حفاظت از میراث فرهنگی

معایب گردشگری فرهنگی

• تضاد فرهنگی
• از بین‌ رفتن اصالت
• تغییرات اجتماعی

تاثیر تکنولوژی در گردشگری فرهنگی

تکنولوژی در تمام صنایع نفوذ کرده و تاثیر قابل توجهی در رشد آنها دارد. تجربه بازدید از موزه ها با  تکنولوژی واقعیت مجازی (VR) رونق پیدا کرده و جذابیت خاصی را به همراه داشته است. این اصل به خاطر بازدید مسافران از موزه‌ها ، آثار جهانی و نمایشگاه‌های هنری توجه ویژه ای را در صنعت گردشگری به خود جلب کرده است. گردشگری مجازی نیست از موارد تاثیر زیاد تکنولوژی در گردشگری است مخصوصا در مواقعی مانند کرونا که مردم در خانه نشسته و به دنبال تجربیات سفرهای مجازی با فن آوری های نوین هستند.

گردشگری فرهنگی در ایران

ایرا جزو غنی ترین کشورها از لحاظ فرهنگی است که آثار باستانی فراوان ، تنوع قومیتی، زبانی و مذهبی و حتی آب و هوایی چهار فصل در آن وجود د ارد . مشهد یکی از جاذبه های گردشگری مذهبی خیلی قوی محسوب می‌شود. تخت جمشید شیروان جزو آثار باستانی، باغ های ایران، میدان اصفهان جزو آثار باستانی ایران محسوب می‌شوند.

و در پایان…

همانطور که در این مقاله مطالعه کردید گردشگری فرهنگی یکی از مهمترین انواع گردشگری محسوب می‌شود و با فرهنگها و آداب و رسوم و آثار باستانی و… در هم آمیخته شده است.